Door Eric van Westerloo 

Regio – Voor de meeste inwoners van Nederland zijn de provincies en het werk dat zij doen een ver-van-mijn-bedshow. De provincie roert zich zelden en men kent meestal niemand die zitting heeft in een van de statenfracties. De (politieke) fracties zijn veelal hetzelfde als in de Tweede Kamer of een gemeente. Persoonlijke binding met de burgers hebben bestuurders in de provincie amper. 

Wat het meeste in het oog springt is het feit dat de staten, nadat wij als inwoners hebben gestemd, de gekozenen tot taak hebben leden van de Eerste Kamer voor te dragen. Via een heel ingewikkelde verdeling van de stemmen komen er uiteindelijk 75 personen in de Eerste Kamer. 

Aannemen of afwijzen
De Eerste Kamerleden zijn lid van de Staten Generaal en hebben in eerste instantie tot taak nieuwe wetten te beoordelen op uitvoerbaarheid, niet in strijd zijnde met de grondwet of Europese wetgeving. 

Zij kunnen een wetsvoorstel, als dat al door de Tweede Kamer is aangenomen, slechts aannemen of afwijzen. Als afwijzen in de lucht hangt, draven ministers regelmatig op in de vergaderzaal en verdedigen daar hun wetsvoorstel. De leden van de Eerste Kamer stellen vragen en uit het debat blijkt of het voorstel geamendeerd of teruggetrokken wordt door de minister. De wet kan in een aangepaste versie opnieuw worden aangeboden. 

Beoordelen wetten primaire taak
In het verleden beperkte de Eerste Kamer, die elke dinsdag vergadert, zich tot hun primaire taak van het beoordelen van wetten. Meer en meer is politiek bedrijven de manier om wetgeving, die partijen niet bevalt, te verwerpen. Dat komt vooral voor als de Eerste Kamer anders van samenstelling is dan de Tweede Kamer. Juist dat is momenteel het geval. Het kabinet dat in de Tweede Kamer wordt gesteund door de coalitie, heeft in de Eerste Kamer geen meerderheid. Dat is de kans voor de oppositie om wetten aan te laten passen of terug te sturen. Het kabinet is voor veel onderwerpen aangewezen op de lobby onder de niet-regeringspartijen. 

Uiteenlopend takenpakket
Terug naar de provincie. Zij heeft een uiteenlopend takenpakket. Een hoofdrol in de bepaling van uitbreiding van steden en dorpen: waar komen bedrijventerreinen en waar kantoorparken? Waar komen wegen en spoorwegen, scheepvaartverbindingen, industriegebieden, landbouw, natuur en recreatie? Gemeentelijke bestemmingsplannen moeten voldoen aan de structuur die de provincie heeft opgesteld. Planning en onderhoud provinciale wegen en fietspaden, bruggen, routes gevaarlijke stoffen transport, schoon (zwem)water, natuurontwikkeling, milieuwetten, lucht, water en bodemvervuiling. De provincie houdt toezicht op de waterschappen en gemeenten. Deze laatste moeten jaarlijks hun begroting en jaarrekening laten goedkeuren door de provincie. 

Accent op samenstelling Eerste Kamer
Bij de aanstaande verkiezingen ligt het accent vrijwel zeker op de uiteindelijke samenstelling van de Eerste Kamer en minder op het inhoudelijke werk van de provincie. Kandidaten zijn voor de grote massa volstrekt onbekend het komt dus aan te kiezen voor een partij waarvan men hoopt dat zij uiteindelijke een plek krijgt in de Eerste Kamer. De opkomst is al decennia erg laag. Dit komt vooral omdat de provincies er niet in slagen hun werk en invloed over het voetlicht te krijgen. 

Binnenkort meer details over de komende verkiezingen. 

Foto: Het provinciehuis Paviljoen Welgelegen  in Haarlem. Foto: Joke van der Zee.