Tekst en foto’s: Bart Jonker 

Sanremo –  In deze aflevering van ‘Op reis’ staat het beroemde songfestival van het Italiaanse Sanremo centraal, dat van 7 t/m 11 februari zijn 73ste editie beleeft. Een groot spektakel van het Italiaanse lied of chanson (canzone), waar menig Italiaans artiest wereldfaam verwierf. Het songfestival van Sanremo wordt beschouwd als een van de belangrijkste liedjesfestivals ter wereld. 

Mondain en mediterraan Sanremo
Voor Sanremo was een soortgelijk Italiaans liedjesfestival in 1948 en 1949, dat werd gehouden te Viareggio. Vanwege economische redenen kon daar geen festival meer van de grond komen. De badplaats Sanremo was eind 19^de eeuw begin 20^ste eeuw reeds een geliefd en mondain vakantieoord voor de Europese elite, koningshuizen, adel en kunstenaars. Dit kwam omdat aan het eind van de 19^de eeuw nieuw aangelegde spoorlijnverbindingen tussen Nice en Genua het mogelijk maakte badplaatsen als Sanremo, Bordighera en Ospedaletti eenvoudiger te bereiken. Dat heeft de toeristenindustrie in deze regio geen windeieren gelegd, omdat er in Sanremo het gehele jaar door een mediterraan en mild klimaat heerst. Onder meer de Russische tsarenfamilie verbleef er graag, waarvan nog sporen in het stadje zijn terug te vinden. Ook Alfred Nobel verbleef graag in zijn villa in Sanremo.  

Van het casino naar het Ariston theater
Vanwege deze mondaine uitstraling van Sanremo, werd in 1951 een poging ondernomen om hier een nieuw ‘Festival della canzone italiana’ plaats te laten vinden. Deze formule van het festival bleek een groot succes tot op de dag van vandaag. Het is economisch gezien ook het belangrijkste evenement van de stad en de regio Ligurië. Het liedjesfestival van Sanremo werd zo beroemd dat de naam van de stad een metafoor werd voor het festival en veranderde in ‘Festival di Sanremo’. Het songfestival werd jarenlang gehouden in het beroemde Casino di Sanremo. Omdat in 1977 het casino grondig gerenoveerd moest worden, verplaatste het festival ‘tijdelijk’ naar het Ariston theater, in het centrum van de stad. Het Ariston theater is echter tot op de dag van vandaag de plek voor het festival gebleven. Sanremo is de grote publiekstrekker. Naast het Ariston theater is de gehele stad opgetuigd in de sferen van het festival. Een speciaal graspad geflankeerd met bloemen is als een soort catwalk vanaf Piazza Colombo door de straten in het centrum aangelegd, waarover de Italiaanse artiesten zich begeven en contact kunnen maken met hun fans in het publiek.

Heilige plek om door te breken
Het festival van Sanremo is de bedevaartplaats en eervolle naam voor Italiaanse artiesten en liedjesschrijvers. Artiesten als Eros Ramazotti, Laura Pausini, Iva Zanicchi, Andrea Bocelli, Ricchi e Poveri, Toto Cutogno, Al Bano e Romina Power, Umberto Tozzi, Riccardo Cocciante en vele anderen traden hier op of braken door.

Echter ook internationale artiesten kregen een podium, zoals de Amerikaanse wereldster Whitney Houston, die net doorbrak midden jaren 80 en daar haar hit ‘All at once’ live zong. Het Italiaanse publiek was daarvan zo onder de indruk, dat presentator Pippo Baudo haar vroeg het nummer nogmaals te zingen. Dat deed de nog wat verlegen Whitney zonder aarzelen. Deze uitvoering is nog te zien op: https://www.youtube.com/watch?v=JxS-FnMVnUM. De Amerikaanse zangeres heeft sindsdien altijd een bijzondere band met Italië gehad en kwam daar graag.  

Hoogtepunten, drama’s en provocaties
Sanremo kent veel hoogtepunten maar ook dramatische momenten. In 1967 deed zangeres Dalida mee met het liedje ‘Ciao, amore ciao’, geschreven door haar toenmalige verloofde Luigi Tenco. Het liedje behaalde de tweede plaats. Dit kon Luigi Tenco niet verkroppen en hij pleegde dezelfde avond zelfmoord op zijn hotelkamer. Dalida trof haar verloofde dood aan en ondernam ook een zelfmoordpoging, die mislukte.

In de jaren tachtig betrad een politieke activist het podium met een pamflet en belaagde presentator Pippo Baudo. De activist moest met veel mankracht afgevoerd worden. Ooit trad een zanger op die het publiek niet kon bekoren. Deze zanger stak een middelvinger op naar de zaal en verliet het podium.
 
Italiaanse vertegenwoordiging Eurovisie Songfestival
De winnaar van het Sanremo festival is tevens de vertegenwoordiging voor Italië voor het Eurovisie Songfestival. De wat excentrieke doch zeer populaire band Måneskin won in 2021 zowel het Sanremo Festival als het Eurovisie Songfestival met het nummer ‘Ziiti e Buoni’ (Rustig en Goed), waardoor vorig jaar Italië host werd van het Eurovisie Songfestival 2022 dat werd gehouden in Turijn.  

Te volgen op Rai Uno
Het Songfestival van Sanremo 2023 is vanaf vanavond om 20.35 uur te volgen op Rai Uno (o.a. in het zenderpakket van KPN) en wordt gepresenteerd door Amadeus en oudgediende Gianni Morandi. Artiesten in de line up zijn onder meer Giorgia, Al Bano, Ana Oxa en Leo Gassmann. Ook Italiaanse oudgedienden en diva’s als Iva Zanicchi en speciale gaste Ornella Vanoni (inmiddels 88 jaar) bestijgen het podium. De Britse band Depeche Mode zal in Sanremo zijn opwachting maken als speciale internationale gast.