Heemstede/Regio – Geniet samen (coronaproof) van het natuurijs, maar: denk ook na over de risico’s en bereid je goed voor! Weet wat je moet doen als je zelf door het ijs bent gezakt. Weet wat je moet doen als een ander door het ijs is gezakt en niet meer uit het koude water kan komen. Koud water heeft een groot effect op het lichaam; door het ijs zakken kan acuut een levensgevaarlijke situatie veroorzaken. Reddingsbrigade Nederland geeft advies en tips om veilig te schaatsen.

Reddingsbrigade Nederland raadt af om zo snel mogelijk te willen schaatsen op bevroren open water. Bij voorkeur wordt eerst geschaatst op de lokale natuurijsbaan, een ondergespoten stuk weiland of een ondiepe sloot. Georganiseerde toertochten zijn in deze coronacrisistijd niet toegestaan. Daarom vindt er op veel locaties geen deskundige controle plaats op de kwaliteit van het ijs en ontbreken waarschuwingen voor zwakke plekken, wakken en bijten. Hierdoor neemt het risico toe om in het ijskoude water te belanden.

Koudeshock
Bij een persoon die in koud water terechtkomt, bijvoorbeeld omdat hij door het ijs is gezakt, kan als heftige reactie een ‘cold shock response’ ofwel koudeshock optreden. Kenmerken van een koudeshock zijn: verhoogde hartslag, ongecontroleerde en versnelde ademhaling, onvermogen om de adem in te houden, desoriëntatie, paniek. Deze reactie bemoeilijkt het om zelfstandig uit een wak te komen en veilig de kant te bereiken.

Tips om veilig te schaatsen
Schaatsers op natuurijs moeten zich bewust zijn van de risico’s, zich goed hebben voorbereid en te allen tijde proberen te voorkomen dat ze in een noodsituatie belanden en daardoor hulp nodig hebben of zelfs gered moeten worden. Reddingsbrigade Nederland geeft tips om problemen te voorkomen of te beperken.

1. Stel je thuis op de hoogte van de lokale ijssituatie. Bijvoorbeeld door de website van de gemeente, de website van de ijsvereniging of http://www.schaatsen.nl te bekijken.
2. Ga bij voorkeur schaatsen op aangemerkte, erkende en goedgekeurde schaatslocaties, zoals natuurijsbanen en opgespoten stukken weiland.
3. Laat het thuisfront weten waar je gaat schaatsen.
4. Neem reddingsmiddelen mee. Met ijsprikkers kun je jezelf uit een wak trekken. Met een reddingsklos of een touw kun je anderen helpen die door het ijs zijn gezakt. Een fluitje is handig om in geval van nood mensen op afstand te attenderen dat je hulp nodig hebt.
5. Neem waterdicht verpakt een mobiele telefoon mee.
6. Neem eventueel reservekleding mee; bij noodgevallen zeer welkom.
7. Ga nooit alleen het ijs op.
8. Volg de aanwijzingen van de gemeente, de ijsvereniging en andere betrokken vrijwilligers.
9. Let op waarschuwingen voor (wind)wakken en bijten. Wees alert bij kleurveranderingen; die kunnen duiden op zwakke plekken in het ijs.
10. Let op bij bruggen, riet, waterplanten en overhangende takken. Het ijs is daar meestal niet van de beste kwaliteit. Er bestaat een grotere kans dat je erdoor zakt.

Wat moet je doen als je zelf door het ijs bent gezakt?

• Probeer rustig te blijven.
• Breek het ijs af totdat het steviger wordt.
• Probeer zijwaarts of ruggelings uit het wak te komen door je met de voeten af te zetten tegen het ijs en dan op het ijs te rollen.
• Met ijsprikkers kun je je op het ijs trekken en vervolgens van het wak wegrollen.
• Ga pas staan als je zeker weet dat het ijs stevig genoeg is.
• Zwem, als je onder het ijs terechtgekomen bent, op de rug en zoek naar een afwijkende (vaak zwakkere) plek in het ijs. Zet met handen en voeten af tegen de onderkant van het ijs. Probeer met de voeten een gat in het ijs te schoppen.

Wat moet je doen als een ander door het ijs is gezakt en niet meer uit het koude water kan komen?

• Bel 112!
• Let op de eigen veiligheid! Ga niet zomaar zelf het ijs op richting het slachtoffer. Niemand is gebaat bij een extra slachtoffer in het water.
• Maak contact met het slachtoffer door een reddingsklos, touw, tak of kledingstuk toe te werpen. Probeer hem of haar daarmee uit het water te trekken.
• Help het slachtoffer naar en in een warmere omgeving.

Reddingsbrigade Nederland laat in een video zien wat je moet doen als je zelf door het ijs bent gezakt of als een ander door het ijs is gezakt en niet meer uit het koude water kan komen. Deze video is te zien op: https://www.reddingsbrigade.nl/wij/wat-wij-doen/voorlichting/tips-en-adviezen-voor-veiligheid/veilig-genieten-op-natuurijs/.

Beeld uit video Reddingsbrigade Nederland.