Tekst en foto’s: Bart Jonker

Baden-Württemberg – Nog even en dan is het echt zomervakantie. Nog geen reisplannen gemaakt? Misschien is het Zwarte Woud in Duitsland dan wel iets voor u!

Het Zwarte Woud in het zuiden van Duitsland behoort tot de deelstaat Baden-Württemberg. Vaak is het Zwarte Woud voor veel Nederlanders ‘slechts’ een overnachtingsplek voor als ze op doorreis zijn. Toch is het zeer de moeite waard om deze streek eens nader te ontdekken en om daar eens vakantie te vieren. Het is een schitterende en gastvrije regio, waar voor ieder wat wils iets is te doen. Een omgeving waar je snel verliefd op wordt. Er is zoveel te vertellen over dit fraaie gebied. In dit reisartikel wordt slechts een tipje van de sluier opgelicht.

“Grüss Gott, wir haben Sie erwartet!”
Het gastvrije element was overduidelijk toen ondergetekende ’s middags arriveerde bij een Gasthof in Neuenburg am Rhein en daar een kamer gereserveerd had. Terwijl de auto geparkeerd werd, zaten de twee gastvrouwen in het zonnetje op een bankje met elkaar te keuvelen, in vol ornaat gekleed in de originele klederdracht uit het Zwarte Woud: de Dirndljurk. “Grüss Gott, Herr Jonker, wir haben Sie erwartet”, klonk het welkom. Er werd een driepersoonskamer toegewezen, waarbij met een knipoog werd gegrapt: “Na, denn können Sie noch jemand einladen!” (‘’Nou, dan kunt u nog iemand uitnodigen!’) ’s Avonds eten in het restaurant was ook geen straf. Bestelt u dan geen voorgerecht, want het hoofgerecht is al aanzienlijk. Een droge fruitige witte wijn uit de streek werd erbij geserveerd: een Grauburgunder (Pinot gris). Heerlijk! En dat was het moment om wat meer te weten te komen over de wijnen uit het Zwarte Woud.

Wijncultuur
Met de oevers van rivier de Rijn, die de natuurlijke grens met Frankrijk vormt, is het te verwachten dat er een hoogstaande en veelzijdige wijncultuur is met diverse fantastische wijnen. Hier komen de Franse en Duitse wijncultuur tezamen. Het beste van twee werelden, in het wijngebied van Süd-Baden dat reikt over de stad Freiburg en de plaatsen Heitersheim en Mülheim. En er zijn nog wel wat soorten (voornamelijk witte wijnen) en vele wijnhuizen die u graag deze wijnen aanbieden en hierover adviseren. Gemaakt van onder meer Chardonnay- en Sauvignon blancdruiven. Meesterwerken als de Schlossberg Pinot Noir en Pinot Gris of de 4 Reihen Pinot Blanc, die als zeer hoogwaardig worden beschouwd. Ook voor kwaliteitswijnen met een kruidige afdronk kunt u in het Zwarte Woud terecht, zoals de Betberg Gewürztraminer. Liever een bubbeltje? Probeert u dan eens de Baden Cremant brut. Rode wijn wordt eveneens geproduceerd, zoals de Spätburgunder Rotwein, waarvan ook een drogere variant bestaat. Wijnen van volle rijpe druiven, die een zoete afdronk hebben en als dessertwijn kunnen worden geserveerd, zijn de zogenaamde ’Ausleses’. Veel wijnbouwers telen biologisch en duurzaam, dus dat is sowieso al handig om te weten. Komt u eens proeven?

Fruitteelt
Het is heerlijk rustig wandelen door de heuvels van bijvoorbeeld Buggingen, tussen de wijnranken met panoramische uitzichten op pittoreske dorpjes als Sulzburg en traditionele vakwerkhuisjes. Wirklich wunderschön. Niet alleen druiven, maar de aanwezigheid van de vele fruitbomen valt tevens op. Veel kersenbomen die nokvol hangen met mooie zoete kersen kruisen het pad. Echter verse aardbeien en asperges in het seizoen maken ook deel uit van de streekproducten in dit gebied. Langs de weg zijn vele stalletjes waar je fruit vers geplukt van het land kunt kopen. Van dit streekfruit en de kruiden worden ook lokale likeuren en zogenaamde Edelbrände gemaakt voor een Schnaps (borrel): zoals Kirschwasser, Kräuterschnaps, Sauerkirsclikör en van peer de Williamsbirne.

De beroemde koekoeksklok
Wie kent niet de wereldberoemde koekoeksklok? Die komt oorspronkelijk uit het Zwarte Woud. Zo’n 300 jaar geleden in 1730 werd deze klok uitgevonden door de klokkenmaker Franz Anton Ketterer uit Schönwald. De koekoeksklok was aanvankelijk bedoeld als wekker. De allereerste klokken hadden namelijk een haan, die de slapende persoon moest wekken. Later werd deze een koekoek, omdat men het koekoeksgeluid met de mechaniek eenvoudig kon simuleren. Het geluid van de koekoek komt voort uit een soort mechanische blaasbalgtechniek. Vaak zijn koekoeksklokken gemaakt uit het houtsnijwerk van een notenhouten huisje, versierd met bladeren en een vogel erop. Het hele en halve uur komt de koekoek naar buiten uit het deurtje. De gewichten aan de ketting zijn vaak in de vorm van dennenappels. Door hieraan te trekken wordt de klok opgewonden. Tegenwoordig zijn er allerlei soorten en maten van koekoeksklokken verkrijgbaar. De koekoek is zo in te stellen dat die ’s nachts zijn snavel houdt en je niet wakker houdt.

Kortom: er is veel te beleven in het Zwarte Woud. In sommige hotels en Gasthofen in deze streek is het blad ‘Hier und Heute’ gratis verkrijgbaar, over wat hier te doen is en waarin u de actuele activiteiten kunt terugvinden.

Der Schwarzwald erwartet Sie gerne!

Foto bovenin: Prachtige vergezichten met rustieke dorpjes in het fraaie Zwarte Woud