Tekst en foto’s: Bart Jonker
Gedinne/Honnay – Even helemaal niets. Denk je dat ook weleens of misschien zelfs dikwijls? Word je ook geleefd door van alles en nog wat in de tijdsgeest van onze hedendaagse samenleving die gestoeld is op fnuikende bestanddelen als prestatiedruk, werkdruk, smartphone, een schijnwereld van sociale media en afgunst in een immer groeiende surrealistische Tik Tok/Instagram-wereld? Die steeds meer verhardt, egocentrischer en grimmiger wordt. Waar normen en waarden vervagen en de hang naar publieke aandacht en narcisme hoogtij vieren. Waar je altijd maar ‘voor anderen’ bezig bent. Er ‘moet’ van alles. Krankzinnig gewoon als je daar als weldenkend mens over nadenkt: waarom eigenlijk? Een blik van herkenning? Dan wordt het tijd om eens flink op de rem te trappen. Stop. Weg met die smartphone of zet hem uit. Tijd om de rust te nemen en op te zoeken om de rust weer in jezelf terug te vinden. Omdat je even helemaal geen mensen wilt zien of tegenkomen die allemaal wat van je willen en omdat je stoom wilt afblazen, ontvlucht je gauw Heemstede en Bloemendaal, richting de Belgische en Franse Ardennen.
Als je stil bent en wacht zie je veel
Wallonië: een déjà vu van je tienerjaren, omdat je daar met je ouders altijd de weekends doorbracht in hun vakantiehuis nabij Rochefort en Han-sur-Lesse (je weet wel: van de beroemde grotten). Beelden van het verleden draaien als een fraaie film van herinneringen. Wandelen met je ouders door de uitgestrekte bossen of langs rivier de Lesse tijdens alle jaargetijden. Net zo hard met zijn allen het bos weer uitlopen als je het binnengelopen was, vanwege het oog in oog staan met een wild zwijn dat jongen heeft. Moeder zwijn is dan vrij agressief, dus die kun je dan beter mijden.
In de stilte urenlang zittend als zestienjarige bij de Vacheaux – een zijstroompje van de Lesse – wachtend tot je vissen of ander leven kon observeren. Zoals het bermpje (een modderkruipersoort), een rivierkreeftje of een beekforel. Aan de oever of op het veld ineens vossen, herten, hazen, een eekhoorn of hermelijnen gadeslaan. Een riviertje of beekje trekt altijd leven aan. Fraaie insecten en vlinders observeren. Je moest gewoon geduld hebben en stil zijn: dan was het vaak bingo. Lek gestoken door de muggen of dazen – vooral als de avond intrad – dat moest je er wel voor over hebben. Die jeukende bulten die wekenlang te zien waren en te voelen, staan je nog bij. En natuurlijk oppassen met hoog gras vanwege het gevaar van teken, ook toen al.
Terug op je kamer snel het boek Landelijk Nederland erop naslaan en opzoeken wat je gezien had en niet kende, want internet was er toen nog niet. “Ah… dat was dus een beverrat: bijzonder.” En dan lezen dat iets zelden voorkomt of beschermd is. Fantastisch. Zo leer je de natuur pas echt kennen. Als het onverhoopt regende, las je de Franstalige stripboeken van Kuifje (Tin Tin), Robbedoes (Spirou) of Guust Flater (Gaston Lagaffe), die je bij de Intermarché haalde in het nabijgelegen Frankrijk. Of je tekende de stripfiguren zelf.
Oog hebben voor de natuur
Nu zo’n 35 jaar later, af en toe een vrij weekend blokken om weer in de ongerepte natuur van de Ardennen te gaan wandelen, met de Nikon camera in de aanslag en met ‘stoorzender’ telefoon uit. De mooiste wandelpaden door de heuvels van de schitterende Belgische en Franse Ardennen, wat ben je hier graag. Heerlijk om hier geen mens tegen te komen in een oase van groen, stilte en rust. Wie oog heeft voor de natuur, kan van alles waarnemen en in zich opnemen. In de bossen rond de plaats Gedinne (provincie Namen) sta je plots oog in oog met een boommarter (beschermd op de rode lijst in Nederland), die je niet zo snel ziet. Met zijn kraaloogjes kijkt het dier nieuwsgierig in de cameralens, verscholen tussen de takken. De boommarter kan worden gedetermineerd door zijn zwarte neus en heeft een crèmige tot oranje bef. Hij wordt vaak verward met de steenmarter, die een roze neus heeft. Opvallend is dat deze boommarter zich overdag liet zien, aangezien het een echt avond/nachtdier is. Hij houdt zich overdag in holen schuil. Hij lijkt schattig, maar de boommarter is een gewiekst roofdier: hij doet zich tegoed aan kleine zoogdieren, eieren van vogels en insecten.
Dan wandelen rond Honnay op een mooie zonnige dag met wollige wolken aan de horizon. Veel vlinders op het boeket van wilde bloemen aan weerskanten van het pad, zoals het dambordje op de foto. Eveneens een tamelijk zeldzame vlindersoort in Nederland, maar hier in de Belgische Ardennen redelijk talrijk. Daarnaast veel zandoogjes, atalanta’s en een enkele kleine parelmoervlinder die voorbij fladdert. Hommels en bijen op onder meer de nectarrijke beemdkroon (trekt ook de zeldzame knautiabij aan) en paarse vogelwikke. Biodiversiteit in haar uiterste vorm, die gekoesterd dient te worden. En natuurlijk de bekende Franse koeien in de wei van het ras Charolais. Die horen gewoon in dit vredige landschap en kijken je nieuwsgierig aan. Genieten: een aanrader voor iedereen die tot rust wil komen en ontspannen de natuur wil leren kennen.
Foto boven: Het dambordje.
