Elke maand wordt een Nederlands monument extra onder de aandacht gebracht als Open Monument van de Maand. In december heeft Museum De Cruquius deze eer. Op zondag 20 december kan iedereen daarom gratis naar het museum van 11.00 tot 17.00 uur.

Museum De Cruquius is gehuisvest in het voormalige stoomgemaal De Cruquius, een van de drie stoomgemalen waarmee het Haarlemmermeer tussen 1848 en 1852 is drooggepompt. Nederland had te kampen met gevaarlijke stormen en het was Koning Willem 1 die in 1837 besloot tot het instellen van een staatscommissie die de droogmakingsplannen van het Haarlemmermeer moest beoordelen. In 1849 werd het gemaal, gebouwd onder leiding van architect J.A. Beijerinck, opgeleverd. Dit wonder van 19e-eeuws vernuft en techniek bleef tot 1933 in gebruik. Na een grondige restauratie in 2011 verkeert het nagenoeg in oorspronkelijke staat.

Het gemaal is vernoemd naar landmeter en waterbouwkundige Nicolaus Cruquius (1678–1754). Het gebouw is een mooi voorbeeld van neogotische, industriële architectuur uit de 19e eeuw en herbergt de grootste stoommachine ter wereld. Het gebouw oogt als een burcht met kantelen en hoge gietijzeren vensters. Zware muren met enorme steunberen maakten het gebouw bestand tegen de krachten van water en stoom.
De tentoonstelling in het ketelhuis en de aangrenzende ruimten geeft een beeld van de Nederlandse strijd tegen het water.

Gratis toegang
Op zondag 20 december, van 11.00 tot 17.00 uur, is Museum De Cruquius gratis opengesteld voor publiek. Om 13.00 en 14.30 uur vindt een speciale tour door het museum plaats waarin Nicolaus Cruquius en zijn huishoudster vertellen over hun geschiedenis en dat van het gemaal. Elke theatrale rondleiding eindigt met een demonstratie van de grote machine. De voorstellingen duren zo’n 45 minuten.
Adres: Cruquiusdijk 27, 2142 ER Cruquius. www.museumdecruquius.nl