In 1892 vertrok Haarlemmer Johannes van der Steur vol idealen naar de ‘Oost’. Als kersverse zendeling opende hij tehuis Oranje-Nassau op Magelang (Java) voor militairen van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Nadat hij geconfronteerd werd met de (wees)kinderen van KNIL-militairen en inlandse vrouwen, besloot hij hen op te vangen. Uiteindelijk werd hij ‘pa’ van zo’n 7.000 kinderen. In Museum Haarlem een portret van deze bijzondere Haarlemmer.
Voordat Johannes van der Steur vertrok naar Oost-Indië, was hij in Haarlem actief tegen de (illegale) prostitutie. Met vrienden richtte hij in 1888 ‘de Middernachtzending’ op, die navolging kreeg in andere Nederlandse steden. Samen streden zij tegen de vrije seksuele moraal.
Op 27-jarige leeftijd ging Van der Steur vervolgens naar de Oost, kort nadat hij als zendeling was gewijd in de kerk aan Parklaan in Haarlem. Binnen een jaar na aankomst op Magelang bood hij al opvang aan verweesde kinderen en inlandse vrouwen van KNIL-militairen. Het aantal kinderen, dat kortere of langere tijd in het tehuis woonde, groeide explosief. Van der Steur werd hun nieuwe vader en werd al snel ‘Pa’ genoemd.
Gedurende zijn leven heeft Pa van der Steur vele fondsen geworven om zijn tehuis draaiende te houden en om de kinderen zo voorbeeldig mogelijk, dat wil zeggen volgens christelijke en Europese normen, op te voeden. Hij ging zelfs op audiëntie bij koningin-moeder Emma die hem een grote donatie bezorgde. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Pa geïnterneerd in een Japans kamp. Hij overleed kort na zijn bevrijding in 1945. Zijn werk en gedachtegoed wordt nog steeds voortgezet op het huidige Java. En in de Haarlemse wijk Schalkwijk is de ‘Pa van der Steurstraat’ te vinden.
Museum Haarlem en Stichting Tong Tong organiseren van 30 juni tot en met 28 augustus een tentoonstelling over leven en werk van deze Haarlemmer. Museum Haarlem is gevestigd aan het Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem.
Voor meer informatie kunt u mailen naar pers@museumhaarlem.nl. Voor beeldmateriaal en meer informatie, zie de website http://www.museumhaarlem.nl. Voor algemene informatie kunt u mailen naar info@museumhaarlem.nl of bellen met de receptie van het museum op telefoon 023-5422427.
Foto: Pa van der Steur (midden).