Feestmaaltijd voor Heemsteedse Surinamers en Javanen

In de nieuwe Olijftak aan de Van der Eindekaden heeft de Doopsgezinde gemeente een kerkzaal waar diensten gehouden worden, maar er is ook alle ruimte voor eigen invulling. Zoals een ‘Slamatan’, een feestelijke maaltijd onder Indische en Surinaamse Nederlanders uit Heemstede, die vieren dat zij 35 jaar geleden in Heemstede kwamen. Zaterdag kwamen ze bijeen. Ze zijn nog altijd trots en dankbaar dat ze goed zijn opgevangen. Nu komen ze samen voor ontmoeting en om te eten. Karmoen Karjamenawi, organisator van de slamatan, houdt de gebruikelijke toespraak die hoort bij het feest. Een feest voor vier families die de kern vormen van een bijzondere gemeenschap in Heemstede. Karmoen vertelt over de geschiedenis van zijn opa en oma die vanuit Java geronseld werden voor contactarbeid in Suriname. Werken op een koffie-en suikerplantage, leven zonder sanitair in barakken en geen scholen voor de kinderen die met 12 jaar ook op de plantage werkten. De meesten waren moslim. Zelf leefde hij tot zijn dertiende in de bushbush van plantage Kampoongmiering/Zorgvliet. Hij liep er blootsvoets, ver van de bewoonde wereld.

Hernhutters

Toen kwamen de Hernhutters van de evangelische broedergemeente  die de mogelijkheid boden tot scholing. Als moslim vertrouwden zijn ouders hun kinderen toe aan deze christelijke school. Elke dag blootsvoets door modderige kleipaden en hete zandpaden de vier kilometer naar school. Na school helpen op de sawa, rijst planten, gras snijden voor de koeien. Na de lagere school ging hij naar de stad, deed de mulo en middelbare handelsschool via een broer van zijn moeder. Hij ging werken bij de winkelketen C.Kersten NV als interne financiële controleur en volgde na werktijd de opleiding businessmanagement. Na de militaire staatsgreep in Suriname in 1980 volgde een economische crisis, studenten en docenten kregen het moeilijk veel scholen sloten hun deuren, mensen vluchtten naar het buitenland. Hij kreeg de kans op kosten van zijn werkgever zijn studie handelsmanagement aan de businessschool in Amsterdam af te maken en woonde in ‘Uilenstede Heemstede’. Ook zijn broer, neefjes en nichtjes zijn gevlucht uit Suriname, zijn vrouw en haar zus uit Indonesië voor gezinshereniging. Hij is de enige met een christelijk geloof, zijn broers en zussen hebben het moslimgeloof, maar door de levenservaring, de ontbering die ze samen doorstonden is er onderling nooit een geloofstrijd. Vier families vredig aan de feestmaaltijd, die samen het leven weten te vieren met een maaltijd die hoort bij hun cultuur. Een maaltijd vol onbegrijpelijke namen, maar vol heerlijkheden die ook in Heemstede smaken. In een Heemstede waar ze vieren dat ze nu 30 jaar in dit dorp wonen, waar ze nooit meer weg willen. Zoals Karmoen zegt is hun trektocht hier geëindigd.

Ton van den Brink

Foto: Karmoen Karjamenawi met zijn vrouw temidden van zijn familie.