Door Bart Jonker

Heemstede – In Heemstede, Bloemendaal en de rest van Nederland wordt morgen op 15 augustus uitgebreid stilgestaan bij de Japanse capitulatie die de Japanse keizer Hirohito afkondigde op 15 augustus 1945, waarmee de Tweede Wereldoorlog volledig ten einde kwam. Hiermee kwam ook een einde aan de Japanse bezetting in het toenmalig Nederlands-Indië.  De akte van deze capitulatie werd op 2 september 1945 bekrachtigd. In de Heemsteder van komende week, een uitgebreid verslag van de herdenkingsceremonie in Heemstede door correspondent Eric van Westerloo.

15 augustus: een belangrijke datum
De dag 15 augustus is door de geschiedenis heen echter op geheel andere vlakken een belangrijke datum. In de katholieke kerk en landen die overwegend katholiek zijn, is 15 augustus de dag van Maria-Tenhemelopneming. Een wettelijke feestdag (niet in Nederland) die als hoogfeest in zowel de rooms- als orthodox katholieke kerk gevierd wordt. Vaak wordt de term ‘Maria Hemelvaart’ gebezigd, maar volgens de katholieke kerk is dit een misvatting. De katholieken stellen namelijk dat Maria niet zelf ten hemel opsteeg, maar door God in de hemel werd opgenomen. Daarin zit het nuanceverschil. Volgens de christelijke overlevering troffen de apostelen bloemen en geurend kruid aan bij het lege graf van Maria in de plaats van haar lichaam. Daarom vindt op deze dag nog steeds de ‘wijding van de kruidwis’ plaats in de katholieke kerk.

Oogstfeest
In Italië wordt deze dag ‘Ferragosto’ genoemd en die is misschien wel de belangrijkste feestdag van het jaar. Het is een combinatie van het bestaande oogstfeest dat zijn oorsprong heeft in de Romeinse tijd en de christelijke viering van Maria Tenhemelopneming. Oogstfeesten stonden al van oudsher in vele culturen gepland medio augustus. Augustus staat nu eenmaal bekend als de oogstmaand. De naam van de maand augustus is een verbastering van het woord ‘oogst’. België kent een tweedaags oogstfeest dat eerder wordt gehouden. Dit feest heet ‘De Pikkeling’ en wordt jaarlijks gevierd gedurende het laatste weekend van de maand juli dat om de beurt wordt georganiseerd door de Faluintjesgemeenten Baardegem, Herdersem, Meldert en Moorsel. De eerste editie vond plaats in 1970.  In 2017 is oogstfeest ‘De Pikkeling’ geclassificeerd als immaterieel erfgoed.

Moederdag
In Antwerpen en omgeving wordt op 15 augustus tevens Moederdag gevierd. Niet zo vreemd, omdat de katholieken Maria veelal als het symbool van de moeder en de moeder der moeders beschouwen.

Foto boven: Bloemist in de Belgische Kempen, die adverteert voor Moederdag op 15 augustus.

Foto’s: Bart Jonker