Door Bart Jonker
Regio – De provincie Noord-Holland wil de 600 meter afstandseis voor windturbines ten opzichte van gevoelige bestemmingen loslaten. Politieke partijen CDA en JA21 zijn het hier niet mee eens en willen dit besluit terugdraaien. Zij beroepen ze zich op verschillende rapporten die geschreven zijn over hoe schadelijk windturbines kunnen zijn voor de gezondheid van omwonenden en hoe ze de leefbaarheid schaden. In de Provinciale Statenvergadering van 7 maart willen JA21 en CDA gezamenlijk twee amendementen indienen om de 600 meter afstandseis voor windturbines ten opzichte van gevoelige bestemmingen te behouden.
CDA: “Niet uit te leggen”
Het eerste amendement richt zich op de gehele provincie Noord-Holland. Volgens CDA-statenlid Wilma van Andel is het niet uit te leggen dat de provincie de 600 meter afstandsgrens wil schrappen. Van Andel: “Er zijn grote zorgen bij omwonenden van zoekgebieden voor windmolens over hun gezondheid. In het regeerakkoord is opgenomen dat er heldere afstandsnormen voor de bouw van windmolens op land komen. We zouden ons geen betrouwbare overheid tonen als we nu een afstandsgrens weghalen, terwijl we weten dat er breed draagvlak is voor deze grens en er landelijk nieuwe afstandsnormen komen. Als het voorstel doorgaat valt de provincie eerst alleen terug op landelijke geluidsnormen. Geluidsnormen zijn moeilijk te meten en veroorzaken veel onduidelijkheid. Een afstandsnorm is helder, meetbaar en goed te handhaven.”
JA21: “Amsterdam is een stad, geen windturbinepark”
Het tweede amendement spitst zich toe op Amsterdam. Ook JA21-statenlid Daniël van den Berg vindt het loslaten van de afstandseis zorgelijk en niet wenselijk. Van den Berg: “In Amsterdam zijn de zorgen over windturbines in de buurt van woningen groot. Amsterdam is al enorm dichtbebouwd en de bouw van windturbines vergroot de druk op de leefbaarheid aanzienlijk. Amsterdam is een stad, geen windturbinepark. We weten dat de VVD in Amsterdam ook geen voorstander is van afschaffing van de afstandseis voor windturbines, met dit amendement helpen we ze om hun beloftes gestand te doen.”
Niet de eerste keer dat windturbines onder vuur liggen
Het is niet de eerste keer dat de windturbines onder vuur komen te liggen vanwege gezondheidsklachten en deze discussie oplaait. Op zaterdag 26 september 2020 besteedde de VPRO reeds in een uitzending van het radioprogramma Argos uitgebreid aandacht aan de schadelijke gezondheidseffecten van windturbines. Daarin werd getoetst hoe schadelijk windmolenlawaai is en of de Nederlandse geluidsnormen voldoende bescherming bieden. Dezelfde dag stelde klinisch fysicus dr. ir. Jan de Laat van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in de krant Dagblad van het Noorden dat in de buurt van windmolens woonachtige mensen met bestaande hartklachten een grotere kans hebben op een beroerte en/ of een hartinfarct, gebaseerd op zijn onderzoeksresultaten.
Kamervragen
Tweede Kamerleden van de SP Sandra Beckerman en Henk van Gerven hebben naar aanleiding van de VPRO-uitzending Argos Kamervragen gesteld aan destijds verantwoordelijke ministers Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Eric Wiebes van Economische Zaken, en staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid over de aanhoudende klachten rond het laagfrequente geluid van windmolens. De ministers en staatsecretaris beriepen zich vervolgens op de uitkomsten van het RIVM. Het RIVM stelt dat hinder en slaap de meest onderzochte effecten zijn van windturbinegeluid en uit het overzicht van de wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat er een duidelijke relatie bestaat tussen het geluidniveau van windturbines en hinder. Sinds een aantal jaren is er meer onderzoek beschikbaar over de effecten op het hartvaatstelsel en de stofwisseling.
RIVM: Geen eenduidig bewijs
Toch stelt het RIVM dat er geen eenduidig bewijs gevonden voor een relatie met slaapverstoring, met andere woorden: de ene studie vindt wel een effect en de andere niet. Voor andere gezondheidseffecten zoals hart- en vaatziekten, stofwisselingsstoornissen, mentale gezondheid en cognitieve effecten is volgens het RIVM geen voldoende bewijs gevonden. Volgens het RIVM kan dit betekenen dat er geen relatie is, er nog onvoldoende onderzoek gedaan is, het onderzoek van lage kwaliteit is, of dat er tegenstrijdige resultaten zijn.
Nochtans strekt het tot aanbeveling om de gezondheidseffecten te blijven onderzoeken, gezien de verschillende uitkomsten in verschenen onderzoeksrapporten om tot een definitieve conclusie te komen en met betrokkenen daarover in dialoog te gaan tot een oplossing.
Gevolgen windturbines voor de natuur
De Rijksoverheid erkent tevens dat windparken gevolgen hebben voor de natuur in het Noordzeegebied. Of het nu om zeezoogdieren gaat of om vissen, vogels, vleermuizen en bodemdieren. De Rijksoverheid laat onderzoeken wat de bouw en exploitatie van windparken op de Nederlandse Noordzee mogelijk voor gevolgen hebben voor de natuur. Deze onderzoeken vallen binnen het meerjarige Windenergie op zee ecologisch programma (Wozep).
Foto: Windturbines in de buurt van woonwijken. Foto: Bigstock